Ψυχική στάση με την οποία υιοθετούνται προσανατολισμοί που αντιτίθενται στην απωθημένη επιθυμία. Συγκροτείται σαν αντίδραση στην επιθυμία αυτή (παράδειγμα, η συστολή που αντιπαρατίθεται σε τάσεις επιδειξιομανίας). Οι σχηματισμοί εξ αντιδράσεως μπορούν να ειναι εντοπισμένοι και να εκδηλώνονται με ιδιόμορφες συμπεριφορές ή γενικευμένοι και να αποτελούν γνωρίσματα του χαρακτήρα ενσωματωμένα, λίγο ως πολυ, στο σύνολο της προσωπικότητας.