Αυπνια ειναι η δυσκολία στην έναρξη ή στην διατήρηση του ύπνου. Ειναι το πιο συχνό ενόχλημα στον ύπνο και μπορεί να ειναι παροδική ή επίμονη. Τέσσερα κυρία συμπτωματα χαρακτηρίζουν τις διαταραχες του ύπνου:
Αυπνια ειναι η δυσκολία στην έναρξη ή στην διατήρηση του ύπνου. Ειναι το πιο συχνό ενόχλημα στον ύπνο και μπορεί να ειναι παροδική ή επίμονη. Τέσσερα κυρία συμπτωματα χαρακτηρίζουν τις διαταραχες του ύπνου:
Ας δούμε όμως μερικά παραδείγματα:
Στην πρωτη περιπτωση σταματώντας τα διεγερτικά εξαφανίζεται το σύμπτωμα, στην δεύτερη περιπτωση ο ύπνος επέρχεται μετα απο καποια χαλάρωση π.χ ενα ζεστό μπάνιο, και στην τριτη περιπτωση θα πρέπει να βρεθεί ποιος ειναι ο οργανικος παράγοντας ο οποίος επηρεαζει την έλευση του ύπνου η διακοπτει τον ύπνο. Υπαρχει ομως και μια ακόμη περιπτωση κατα την οποία εμφανιζεται η αϋπνία. Προκειται για μια περιπτωση η οποία δεν ανήκει σε καμμια απο τις παρανω κατηγορίες. Ειναι η ψυχογενης αϋπνία. Δηλαδή η αυπνια εκεινη η οποία οφείλεται σε ψυχολογικά αιτία. Δεν μιλάμε για την περιπτωση όπου ανησυχουμε για την χειρουργικη επέμβαση που θα κάνουμε σε μια βδομάδα η που θα κάνει ενα στενό και οικείο προσωπο και δεν μπορούμε να κοιμηθουμε απο την ανησυχια μας.
Μιλάμε για την περιπτωση όπου η αϋπνία ειναι παρατεταμένη, τείνει να γίνει ο κανόνας, ειναι σημαντικά ενοχλητική και δεν μπορει να καταπραΰνθει με κανένα τροπο αφου δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια.
Στις περιπτώσεις όπου εξωτερικά γεγονότα έχουν συμβάλλει στην πυροδότηση άγχους, το σύμπτωμα της αυπνιας υποχωρεί με την επεξεργασία καί μόνο αυτών των γεγονότων. Στις περιπτώσεις ομως όπου το άγχος έχει εσωτερικές ψυχολογικες αιτίες, τότε το σύμπτωμα είναι πιο επίμονο καί επίπονο.
Η ψυχολογικού τύπου αϋπνία μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα οπως φοβιες, λήψη ουσιών η αλκοολ, τελετουργίες, παραισθησεις, ψυχοκινητικη διέγερση η επιβράδυνση, μειωμένη όρεξη η υπερφαγια, απώλεια βάρους, χαμηλη ενεργητικότητα, αποσυρση, ενοχες, ελάττωση του ενδιαφέροντος η της ευχαριστησης, αισθήματα αναξιοτητας, ελαττωμενη ικανότητα να σκεφθεί η να συγκεντρωθει, αναποφασιστικότητα, επανερχόμενες σκέψεις θανατου. Γίνεται λοιπον αντιληπτό απο τα παραπανω οτι η ψυχογενης αυπνία είναι ενα σύμπτωμα το οποιο δεν εμφανιζεται ποτε μονο του.
Το άτομο με επίμονη αυπνία ταλαιπωρείται πολύ καί επηρεάζονται σχεδόν όλοι οι τομείς της ζωής του (επαγγελματικός, προσωπικός, κοινωνικός). Εάν συνυπάρχουν φοβίες, πανικοί ή/καί τελετουργίες τότε η ταλαιπωρία γίνεται μεγαλύτερη. Η καταθλιπτική συμπτωματολογια η οποία κρύβεται συνήθως πίσω από την αυπνία υποδηλώνει ότι υποκρύπτονται εσωτερικές συγκρούσεις οι οποίες θα αποτελέσουν καί τον κύριο πυρήνα της ψυχοθεραπείας. Σημειώνεται ομως οτι η ψυχογενης αϋπνία μπορεί να εχει τις ρίζες της και σε άλλες ψυχολογικες διαταραχες με κυριότερες (εκτος απο την καταθλιψη), όλες τις ψυχωσεις, την φοβικη νευρωση, την ιδεοψυχαναγκαστικη διαταραχη και την μανιοκαταθλιπτικη νοσο (διπολική διαταραχη).
Το άτομο με επίμονη αυπνία ταλαιπωρείται πολύ καί επηρεάζονται σχεδόν όλοι οι τομείς της ζωής του (επαγγελματικός, προσωπικός, κοινωνικός). Εάν συνυπάρχουν φοβίες, πανικοί ή/καί τελετουργίες τότε η ταλαιπωρία γίνεται μεγαλύτερη. Η καταθλιπτική συμπτωματολογια η οποία κρύβεται συνήθως πίσω από την αυπνία υποδηλώνει ότι υποκρύπτονται εσωτερικές συγκρούσεις οι οποίες θα αποτελέσουν καί τον κύριο πυρήνα της ψυχοθεραπείας. Σημειώνεται ομως οτι η ψυχογενης αϋπνία μπορεί να εχει τις ρίζες της και σε άλλες ψυχολογικες διαταραχες με κυριότερες (εκτος απο την καταθλιψη), όλες τις ψυχωσεις, την φοβικη νευρωση, την ιδεοψυχαναγκαστικη διαταραχη και την μανιοκαταθλιπτικη νοσο (διπολική διαταραχη).
Οσον αφορά στις αναγκες του ύπνου, μερικά άτομα χρειάζονται λιγότερες απο 6 ωρες ύπνου και λειτουργούν επαρκως ενώ αλλα χρειάζονται 9 και πλέον ωρες για να λειτουργούν επαρκώς. Αυτοι που κοιμούνται λίγο ειναι γενικά αποδοτικοι, φιλόδοξοι, κοινωνικά έμπειροι και ικανοποιημένοι. Αυτοί που κοιμούνται πολυ τεινουν να ειναι ήπια καταθλιπτικοι, αγχωδεις και κοινωνικά αποσυρμενοι.
Ο ειδικος ψυχικης υγειας θα ελέγξει όλο το ιστορικό του συμπτώματος της αυπνίας και θα χορηγήσει ειδικες ψυχομετρικες εξετάσεις εάν ειναι αναγκαίο προκειμένου να διαπιστωθεί εάν εμπλέκονται οργανικοι παράγοντες. Εάν πρώτον αποκλειστεί το ενδεχόμενο να προέρχεται η αϋπνία απο οργανικά αιτία, εάν αποκλειστεί το ενδεχόμενο να προέρχεται η αϋπνία απο στέρηση ουσιών η αλκοόλ η άλλων ουσιών, και εάν δεν πρόκειται για καθαρα ψυχιατρικη κατάσταση όπου είναι απαραίτητο να χορηγηθεί πρωτιστως φαρμακευτοκη αγωγή, τοτε ο ειδικος αφου αξιολογήσει το σύνολο της συμπτωματολογίας καθως και την δομή της προσωπικοτητας, θα προτείνει την είσοδο σε ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεια βοηθάει σημαντικά στην κατανόηση του αγχους το οποιο συσσωρεύεται στον ψυχισμό και δημιουργεί την αναστάτωση. Η αναστάτωση αυτη εκφράζεται μέσω της αυπνίας και προειδοποιεί το άτομο οτι υπαρχουν άλυτα ζητήματα ψυχικης φύσεως.
Αυτη η προειδοποίηση γινεται προκειμένου να προστατευτεί το άτομο απο επερχόμενες ψυχικες εντάσεις οι οποίες θα κλονίσουν περισσοτερο το Εγω. Μπορεί να ειναι λοιπον το σύμπτωμα της Αυπνίας, με τους διαγνωστικους περιορισμούς οι οποίοι προαναφέρθηκαν, μια σημαντική ένδειξη για είσοδο σε ψυχοθεραπεια ψυχαναλυτικου τύπου.
*Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα
Δείτε επίσης: Κατάχρηση Ουσιών – Εξαρτήσεις
Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας απαιτεί δέσμευση, αφοσίωση και απευθύνεται μόνο σε όσους βλέπουν σοβαρά οτι χρειάζεται να αλλάξουν τη ζωή τους. Αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε αυτό το ταξίδι, καλέστε με στο 211 71 51 801 για να κλείσετε ένα ραντεβού και να δούμε μαζί πώς μπορώ να σας βοηθήσω.
Μιχάλης Πατεράκης
Ψυχολόγος Ψυχοθεραπευτής
University of Indianapolis University of Middlesex
Καρνεάδου 37, Κολωνάκι
Δέχομαι κατόπιν ραντεβού
Τηλ: 211 7151 801
www.psychotherapy.net.gr
www.mixalispaterakis.gr
ΑΥΠΝΙΑ