Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι;

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι;

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι; Οταν γεννιέται το βρεφος, ειναι τελείως εξαρτημένο απο τη μητερα του. Χωρις εκεινη θα πεθάνει. Εκεινη θα το ζεστανει, θα το ταΐσει, θα το περιβάλλει με στοργή. Ετσι το βρεφος θα επιβιώσει βιολογικά, αλλα εκτος απο αυτο θα ενσωματώσει και την αισθηση οτι δεν απειλείται απο τρομερές συνθήκες. Η μητερα δίνει και πρεπει να δίνει τα πάντα στο μωρό. Χωρίς όρια. Διότι με αυτο τον τροπο το μωρό θα νιώσει οτι αξίζει να τα εχει ολα και οτι δεν ειναι στερημένο. Οταν εχουμε αυτη την εμπειρια, τοτε δεν αισθανόμαστε οτι οι εξωτερικές συνθήκες ειναι απειλητικές. Οταν δεν την εχουμε αισθανόμαστε στερημένοι, φτωχοί και φοβόμαστε καθε βήμα στη ζωη. Ολα αυτα συμβαίνουν αναλόγως την μητερα που έτυχε στον καθένα. Αν τα πράγματα ειναι καλά, τοτε γύρω στους οκτώ μηνες ζωης, εκει που η μητερα έδινε, αρχίζει και ταΐζει εκεινο την μητερα. «Να πάρε κι εσύ» «τοσο καιρο μου εδινες εσύ, σε ευχαριστώ, να παρε κι εσύ τωρα». Αυτό, λεγεται ευγνωμοσύνη. Αν η μητερα δεν ηταν δοτικη, το μωρό θα δώσει και παλι φαγητο στη μαμα αλλα αυτη τη φορα με επιθετικοτητα. Θα της πετάξει τα σκατα στα μούτρα όπως λεμε. Βλεπετε καποια παιδια, τους δίνεις μια κουκλα η ενα αυτοκινητακι κι εκείνα το πετάνε με μανία σα να σου λένε «τι θέλεις και μου δίνεις αφου η μαμα δεν με προσεχε όλον αυτο τον καιρο, δεν σε θελω, δεν μου λες αληθεια, κοιτάζεις να μου δώσεις για να παρεις κατι σε αντάλλαγμα γιαυτο και μου κανεις δώρα, εισαι ψεύτικος».

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι;

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι;

Αυτο που εχουμε ενδοβαλλει στον πρώτο χρόνο ζωης, αυτο το σενάριο θα ενεργοποιείται στις σχεσεις μας και θα επαναλαμβάνεται με διαφορες παραλλαγές. Οταν η ευγνωμοσύνη εχει εγκαθιδρυθει μεσα μας, τοτε θα μπορέσουμε να κάνουμε καλές σχεσεις. Δοτικές. Να δίνουμε κι εμείς. Κι οχι μονο να παίρνουμε. Ειναι παθολογικο να περιμένουμε απο τον άλλο κι εμείς να καθόμαστε. Αυτο ειναι το κυρίως σενάριο ομως ειδικά στον τόπο μας. Κι αυτο γιατι οι μαμάδες στην Ελλάδα δεν μπορουν να ενδιαφερθούν για τα παιδια τους. Ειναι λάθος τελείως η αντίληψη των ανθρώπων στην ελλαδα οτι οι μαμάδες ειναι πολυ καλές. Οι μαμάδες στην ελλαδα κοιτάνε πως να ικανοποιήσουνε τις δικές τους ανάγκες και αυτο το αντιστρέφουν οι ανθρωποι και το λένε καλοσύνη. Δεν αντέχουν να παραδεχτούν οτι οι μαμάδες τους δεν ηταν καλές. Η ιερή μαμα, ειναι ενας μύθος πολυ καλά φτιαγμένος και πιστευτός απο την συντριπτική πλειοψηφία. Οπως και η ιερή ελληνικη οικογένεια. Αυτα ειναι παραμύθια της χαλιμας. Οι ειδικοί γνωρίζουμε οτι η ελληνικη οικογένεια ειναι η χειρότερη οικογένεια στην ευρωπαϊκή κλίμακα και μια απο τις χειρότερες παγκοσμίως.

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι

Αν υπαρχει ομως κατι που μπορει να σώσει την κατάσταση και να παίξει αποφασιστικό ρόλο στην αλλαγη ορισμένων βασικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, αυτο ειναι να κανουν οι ανθρωποι ψυχοθεραπεια, να μάθουν για το πως χρησιμοποιούν εκείνοι την ευγνωμοσυνη ( αν την χρησιμοποιούν) και οταν έρθει η ωρα να κανουν παιδια, να μην επαναλάβουν τα ίδια. Ο φθόνος και η ευγνωμοσυνη ειναι θεμελιώδη χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και μονο με προσωπική δουλεια ψυχοθεραπειας μπορουν να βιωθουν, να αναλυθούν, να γινουν κατανοητά και ετσι σιγα σιγα να μπορει κανεις να αναγνωρίζει τι σημαινει ευγνωμοσυνη, τι σημαινει φθόνος και πως αυτα τα πράγματα εμφανιζονται στις σχεσεις. Δεν τα ξέρει κανεις ομως ετσι εύκολα, παρόλο που τα έχει μεσα του. Γιατι ειναι ασυνειδητα. Οπως εχουμε στον οργανισμό μας όργανα τα οποια δεν μας ενοχλούν, κανουν την δουλεια τους χωρις να τα καταλαβαίνουμε (τα νεφρά, το συκώτι, κτλ) ετσι γίνεται και με τον ψυχισμό μας. Υπαρχουν «ψυχικά όργανα» (ασυνείδητο, υπέρ εγω, προ συνειδητο) τα οποια λειτουργούν και κανουν την δουλεια τους αθόρυβα. Δεν τα καταλαβαίνει κανεις. Οταν βεβαια κάνει την εμφανιση του ο φθόνος, η επιθετικοτητα και η οργή, τοτε αναγκάζεται κανεις να αναζητήσει την προέλευση τους.

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι

Οταν τωρα ολα αυτα τα συναισθηματα δεν εχουν πλέον διέξοδο, τοτε μετατρέπονται σε ψυχικη διαταραχη. Αλλος κάνει κρισεις πανικου, αλλος πέφτει σε βαριά καταθλιψη, αλλος δεν μπορει να βρίσκεται ανάμεσα σε κοσμο, αλλος βγάζει ψυχοσωματικα, αλλος σταματάει να τρώει η παχαίνει υπερβολικά. Οταν το ασυνείδητο πιέζει να εκφράσει τις επιθυμίες και ο ανθρωπος δεν εχει ιδέα για τις επιθυμίες αυτες και αντιθέτως τις καταπιέζει, τοτε η ψυχικη διαταραχη ειναι αναπόφευκτη. Ο φθόνος στρέφεται ενάντια στον εαυτο και η ευγνωμοσυνη παραμερίζεται.

Η αληθινή πραγματικότητα ειναι πως οι ανθρωποι εχουμε μεσα μας και απο τα δυο ειδη συναισθημάτων. Και καλά και κακά. Και φθόνο και ευγνωμοσυνη. Αν η μαμα ενδιαφερόταν πρωτίστως για τις ανάγκες μας σε εκεινη την πρωτη βρεφικη ηλικία, τοτε, θα υπερισχύει η ευγνωμοσυνη. Αν οχι, τοτε θα υπερισχύει ο φθόνος. Το ισοζύγιο ανάμεσα σε αυτα τα συναισθηματα δηλαδή το κατα ποσο υπερισχύει το ενα η το άλλο συναίσθημα, ειναι αποφασιστικής σημασίας για τον τροπο που κανείς κάνει σχεσεις και αν παιρνει η αν δεν παιρνει τελικά ευχαρίστηση απο τη ζωη του.

Υπαρχουν παρα πολλές συνιστώσες οι οποίες ειναι πραγματικά σημαντικες για το πως δομείται ενας ανθρωπος απο την στιγμη κιόλας που γεννιέται. Αυτες οι συνιστώσες ειναι το αντικειμενο της ψυχανάλυσης. Ετσι μπορουν οι ανθρωποι να μάθουν περισσοτερα για τον εαυτο τους. Κάνοντας θεραπεια. Δηλαδή να τον γνωρίσουν καλύτερα. Ουσιαστικά, ολοι οι ανθρωποι θα έπρεπε να μπουν σε θεραπεια αλλα αυτο δεν ειναι δυνατο διότι οι περισσότεροι εχουν τρομερούς φόβους να το κανουν, άλλοι δεν εχουν λεφτά, κι ετσι τα προβληματα διαιωνίζονται και περνάνε στις επόμενες γενιές. Εδω ομως σε αυτο το μικρό αρθρο, σκοπός ηταν να ειπωθούν δυο τρία στοιχεια σχετικα με την αναπτυξη της ευγνωμοσύνης και του φθόνου και να γίνει κατανοητό οτι οι πραγματικά καλές σχεσεις βασίζονται στην ευγνωμοσυνη. Αυτο για να γίνει προϋποθέτει πολυ δουλεια ανάμεσα στα ζευγάρια (στην περιπτωση των σχέσεων ζωης), χρόνο και τριβή, δηλαδή στενή σχεση (οταν σε βλέπω σπάνια ειναι δύσκολο να σου δειξω τον αληθή εαυτο μου), και καποια ανοχή η οποια πρεπει να υπαρχει αλλα πρεπει να εχει και ορια και ειναι πολυ σημαντικό συστατικό στις σχεσεις. Αν υπαρχουν αυτα, και υπαρχει και αίσθημα ευγνωμοσύνης, τα πράγματα μπορουν να εχουν ισορροπία. Στην ελλαδα μονο 10 – 20 % των γάμων ειναι σχετικα καλοί. Το υπόλοιπο 80-90% ειναι πραγματικά προβληματικοί εως και κακοποιητικοι – στερητικοι και για τα μέλη του ζευγαριού αλλα και για τα παιδια.

Η κλινικη εμπειρια δείχνει πως ενας ανθρωπος ο οποίος εμφανίζει μια ψυχικη διαταραχη, συνήθως αρχικά σοκαρεται διότι δεν μπορει να καταλάβει την προέλευση της. Άλλοι εχουν χρονια προβλήματα τα οποια επιδεινώνονται συνεχώς αλλα οι φόβοι να τα αντιμετωπίσουν ειναι παρα πολυ μεγάλοι. Ο φθόνος και καθε είδους αίσθημα επιθετικότητας εχουν τρεις κύριες οδούς εκφρασης: πρώτον εκφράζονται ενάντια στους άλλους, δεύτερον εκφράζονται ενάντια στον εαυτο και τρίτον γίνονται τεχνη. Ενας καλλιτέχνης αναβάλλει να θεραπεύσει την καταθλιψη του και ζει με αυτήν διότι εχει πολυ μεγάλες αντιστάσεις. Εκφράζει την διαταραχη στην τεχνη και αυτο ειναι μια παρηγοριά για εκείνον. Ενας έφηβος που κάνει bullying εκφράζει την οργή του απέναντι στους άλλους και πάσχει ηδη απο καταθλιψη, ενώ μια γυναικα η οποια δεν κατάφερε να κάνει τεχνη, ουτε να ξεσπάσει απέναντι στους άλλους, γυρίζει την επιθετικοτητα στον εαυτο και γίνεται φιλάσθενη. Ολοι οι τρόποι αυτοί αποτελούν λοιπον τις κυρίες οδούς εκφρασης του φθόνου. Κανεις απο αυτούς δεν ειναι υγιής. Μπορει να θαυμάζουμε την τεχνη αλλα η τέχνη ειναι προϊόν καταπιεσμένης (απωθημενης) σεξουαλικης επιθυμίας. Ο υγιής τρόπος εκφρασης ειναι το να καταλάβει κανεις απο που προέρχεται το καθε συναίσθημα. Επειδή ομως εκει πρεπει να εμφανιστεί η μαμα κι επειδη υπαρχει φοβος οταν εμφανιζεται η μαμα γιατι αν επιτεθώ στη μαμα που δε με φρόντισε οταν ημουν βρεφος αλλα δε με φρόντισε και αργότερα και ικανοποιούσε μονο τις δικές της ανάγκες, τοτε ενεργοποιείται μεσα μου ο φοβος που ένιωθα οταν ημουν βρεφος οτι θελω να τη σκοτώσω αλλα αν τη σκοτώσω δεν θα ειναι εκει και αν μαφησει εγω θα πεθανω, θα μαι αβοήθητος, γιαυτο και οι περισσότεροι -ασυνείδητα- φοβούνται να κανουν θεραπεια γιατι κατι τους λεει οτι θα βρεθούν αντιμέτωποι με διάφορα τρομερά συναισθηματα τα οποια δεν θα μπορουν να διαχειριστούν.

Η διαδικασία της ψυχανάλυσης στοχεύει στο να έρθουν σιγα σιγα τα στοιχεια αυτα στην επιφάνεια. Σταδιακά. Γιαυτο και παιρνει χρόνο. Έρχονται πολλοί και με ρωτούν ποσο καιρο θα παρει η ψυχαναλυση. Τους απαντώ «μα ακομα δεν ξεκινήσατε. Ξεκινήστε πρώτα, δείτε ποσο σας ωφελεί και με ρωτάτε σε έξι μηνες παλι υπό διαφορετική σκοπιά ποσο χρόνο θα παρει». Φοβούνται. Πως να εκφράσουν το φθόνο πως πρεπει σε ενα βαθμό να εξαρτηθούν απο τη θεραπεια προκειμένου να ξκινησουν να μιλούν για τα συναισθηματα τους και πως να αντέξουν το πιθανό ενδεχόμενο να νιώσουν ευγνωμοσυνη για το γεγονός οτι στην θεραπεια ζητούν και παίρνουν βοήθεια. Ειναι προτιμότερο να μην μπουν στη διαδικασία. Η συνήθης συμπεριφορά ειναι να υποτιμήσουν την ψυχαναλυση, τους θεραπευτές και να συνεχίσουν να ζουν με τα προβληματα τους.

Η ευγνωμοσυνη και ο φθόνος δημιουργούνται απο την βρεφικη ηλικία και καθε ανθρωπος τα εχει σε διαφορετικό βαθμό και με διαφορετικό τροπο μεσα του. Πρόκειται για συναισθηματα σημαντικά για την αναπτυξη του ψυχισμου και της προσωπικότητας. Σημαντικά για το τι δίνουμε και παίρνουμε και πως το κάνουμε αυτο. Η ελληνικη κοινωνία κατα βασιν ειναι μια κοινωνία φθόνου. Διότι μεγάλωσε με κράτη μαμάδες που δεν ενδιαφέρθηκαν για τις ανάγκες των ανθρώπων αλλα εκμεταλλεύτηκαν τους ανθρώπους. Επιπλέον τα καταπιεστικά καθεστώτα δημιούργησαν συνθήκες στέρησης. Οι γυναικες παντρεύονται και δυστυχώς το κανουν ακομα, αντρες που δεν θελουν. Μετα τα «φτιάχνουν»‘με το γυιο. Ο γυιος καταλαβαίνει οτι η μαμα ειναι κοντα για να ικανοποιήσει τις δικές της ελλείψεις και οχι για τις δικές του ανάγκες. Οταν πρόκειται για κόρες, οι μαμάδες τις πιέζουν να παντρευτούν κάποιον που δεν τους ταιριάζει για να εκδικηθούν τους δικούς της γονεις και ου τω καθεξης. Και σα να μη φτάνουν ολα αυτα, η ελληνικη οικογένεια τα βάζει κατω απο το χαλί καθε σημαντικό θεμα που προκύπτει μεσα στην οικογένεια. Αυτο ειναι ενα χάος το οποιο καλά κρατεί. Εχω δεχτεί περιστατικά ανθρώπων που τους εσυρε η οικογένεια τους να κανουν θεραπεια ενώ βεβαια οι γονεις ηταν εκείνοι που επρεπε να κανουν θεραπεια και οχι τα παιδια. Αυτα ειναι πράγματα που συμβαίνουν δυστυχώς καθημερινά και που δεν πρόκειται να σταματήσουν εαν´ σιγα σιγα ο κοσμος δεν αποφασίσει απο μόνος του να μπει σε διαδικασία να μάθει τον εαυτο του λίγο καλύτερα. Και οι θεραπευτές προσπαθούν να ενημερώσουν τον κόσμο και πληθώρα θεραπευτών υπαρχει. Δυστυχώς αυτο ειναι ενα θεμα διότι οπως και σε όλους τους άλλους τομείς ετσι κι εδω υπαρχουν σημαντικά ζητήματα με τους οχι καλά καταρτισμένους θεραπευτές οποτε πρεπει κανεις να ψάξει καλά για να παει κάπου. Παρόλαυτά δεν υπαρχει σημερα δικαιολογία για κανέναν. Αν θελει να κάνει κανεις θεραπεια, παει και κάνει. Ετσι ο ασθενης κάποια στιγμή που αρχίζει και Καταλαβαίνει εκφράζει ευγνωμοσυνη και αρχίζει και έρχεται σε επαφή με το συναίσθημα αυτο, γιατι αυτο γίνεται με πράξεις αλλα λεγεται κιόλας με λόγια μεσα στην θεραπεια. Η αλλη περιπτωση ειναι να εκφράζει φθόνο. Π.χ ξεχνά το πορτοφόλι του, να ακυρώνει το επόμενο ραντεβου, να ειναι δύσκολος στο να μιλησει, κτλ. Εκει ειναι η ευκαιρια και αναλύονται ολα τα στοιχεια του ψυχισμου.

Δεν ειναι εύκολο να δώσει κανεις πολλα στοιχεια για τα ψυχολογικα θεματα μεσα απο ενα αρθρο αλλα πιστευω κυρίως πως οι ενδιαφερόμενοι για τα θεματα αυτα ισως μπορεσαν να πάρουν μερικές χρήσιμες πληροφορίες. Ωφέλιμες πληροφορίες. Το ζητημα της ευγνωμοσύνης και του φθόνου ειναι μείζον ψυχαναλυτικο θεμα το οποιο διερευνάται συνεχώς σε σχεση με τον πρώτο χρόνο ζωης. Για οςους ενδιαφέρονται θεωρητικά, σημαντική συγγραφέας, κλασσική συγγραφέας επανω σε αυτο το θεμα ηταν η Melanie Klein αλλα επισης πολλα στοιχεια ενδιαφέροντα μπορει να βρει κανεις και στα γραπτά του Donald Winnicott.

*Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα

Δείτε επίσης: Αυτοκαταστροφικοτητα

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας απαιτεί δέσμευση, αφοσίωση και απευθύνεται μόνο σε όσους βλέπουν σοβαρά οτι χρειάζεται να αλλάξουν τη ζωή τους. Αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε αυτό το ταξίδι, καλέστε με στο 211 71 51 801 για να κλείσετε ένα ραντεβού και να δούμε μαζί πώς μπορώ να σας βοηθήσω

Μιχάλης Πατεράκης
Ψυχολόγος Ψυχοθεραπευτής
University Of Indianapolis
Δέχομαι κατόπιν ραντεβού
Καρνεάδου 37 Κολωνάκι (Δίπλα στον Ευαγγελισμό)
Τηλ: 211 71 51 801
www.mixalispaterakis.gr
www.psychotherapy.net.gr

Γιατί μπορούμε να ειμαστε ευτυχισμένοι;