Η ψυχικη σημαντικότητα της κηδείας

Ειναι πολλοί  εκείνοι οι ανθρωποι, οι οποίοι θεωρούν οτι το να παρευρεθεί ενα παιδι σε μια κηδεια, ειναι μια πραξη η οποια θα βλάψει τον ψυχισμό του παιδιού.  Αυτη η άποψη οχι μονο ειναι τελείως λανθασμενη αλλα και επιθετικη προς τα παιδια. Εμποδίζει τα παιδιά να θρηνήσουν. Και ο θρήνος αποτελεί μία σημαντική ψυχικη εκφόρτιση στην περιπτωση του θανατου. Εκτος απο αυτό, υπαρχει και αλλη μία πολύ κακή πλευρά στην άποψη του να μην πηγαίνουν τα παιδια στην κηδεια αγαπημένων τους προσώπων. Αλλα αυτο θα το δειξω παρακάτω. Χρησιμοποιω το παραδειγμα των παιδιών πραγματικά αλλά και συμβολικά,  για να δειξω πως οταν χάσουμε ενα σημαντικό προσωπο στη ζωη μας, τοτε αναγκαζόμαστε να θυμηθούμε οτι οταν ξεκινησαμε να επενδύουμε τα συναισθηματα μας στο προσωπο αυτο, το κάναμε γιατι αισθανόμασταν καποια ασφάλεια διπλα του. Μια βασική εμπιστοσύνη. Οπως το μωρό με την φιγούρα η οποια το φροντίζει.

Όταν νιώθω βασική εμπιστοσύνη, μπορω να κανω ενα βήμα περισσοτερο. Να σου δώσω κι αλλα να δεις απο μενα. Κι οταν κι εσύ νιώθεις τη βασική εμπιστοσύνη, θα δείξεις κι εσύ κι αλλα σε μενα. θα αποφασίσουμε να δίνουμε χρόνο περισσότερο
στη σχεση μας. Η σχεση μας θα γίνει πιο στενή. Πιο θερμή. Και σταθερή. Τρία βασικα χαρακτηριστικά. Τα θεμελιώδη. Σταθερότητα (το ιδιο προσωπο πάντα και καθιερώνουμε καποια πράγματα δραστηριοτητες που μας δένουν), στενή σχέση (συχνα βρισκόμαστε και δεν αφήνουμε μεγάλα διαστήματα χωρις να ξαναβρεθουμε) και θερμότητα (μπορούμε να εκφράζουμε συναισθηματα).  Όσον αφορά στα συναισθηματα, οπως όταν το μωρό δεν ικανοποιείται πάντα άμεσα γιατι η μαμα εκεινη τη στιγμη δεν ειναι διαθέσιμη αλλα εγω πεινάω, τοτε θα της δαγκώνω το στήθος οταν γυρισει. θα γίνω επιθετικος. Ειναι μια αυτόματη αντίδραση. Δαγκώνω για να βγει το γάλα και να το βάλω μεσα μου να μην το χασω. Γιατι ειναι καλο, μαρεσει, με ευχαριστεί.
Και θα ξαναγίνει αυτο. Ξανα και ξανα. Οταν ομως υπαρχει η βασική εμπιστοσύνη και ξερω οτι εχουμε στην σχεση και θερμότητα κι εισαι εσύ πάντα το ίδιο προσωπο με τις ίδιες συνήθειες που εχουμε μεταξύ μας, αυτη η φοβία οτι δεν θα ικανοποιηθω απο το γαλα που ρουφάω απο το στήθος σου και ο μεγαλος φοβος οτι θα στερηθώ για πάντα την τροφή και στο τελος θα πεθανω, θα ειναι αρκετα καταλαγιασμενος.

Τι γίνεταιι λοιπον στην περιπτωση που εσύ που εχουμε αυτη τη σχεση πεθάνεις; Δύσκολα. Σοκ. κενο. Άναρχες κραυγές λυγμοί θρήνος. Τιποτα δεν ειναι σταθερό πια. Ολα καταρρέουν μοιάζουν ετοιμόρροπα. Εγω που επένδυσα ολα αυτα σε σενα κι εσύ το ίδιο αλλα τωρα γιατι έφυγες; Αναποφευκτοι υπαρξιακοι προβληματισμοί τεράστιας ψυχικης αξίας. Ερωτήματα που εχουν μεγαλη δυσκολία στο να απαντηθούν. Και ο χρόνος άλλαξε. Τον αισθανομαι διαφορετικά. Ισως σα να εχει κάνει μια παύση ή ισως σα να θελω να κάνει μια παύση να καταλάβω τι γίνεται μεσα μου. Ή ισως να νομιζω οτι μπορω να τον γυρίσω και πισω. Δεν μπορει να συμβαίνει αυτο. Και την αλλη μερα ειναι η μερα της κηδείας. Εσενα θα δω μεσα στο φέρετρο και θα σε βάλουν στο χώμα. Πως ειναι δυνατόν;

Γιατι ομως γίνεται η κηδεία; Δείτε ποσο διατηρήθηκαν αγγεία απο την αρχαιότητα μεσα στο χώμα. Χιλιάδες χρονια. Τάφοι ολόκληροι, έργα τεχνης. Που σημερα τα βλέπουμε και προδίδουν μια ολόκληρη εποχη. Μας μαθαινουν την ιστορία, ισως τις συνήθειες των ανθρώπων, τους τρόπους που ζούσαν που σκέφτονταν, που καταλάβαιναν τον κοσμο και τις σχεσεις μεταξύ τους.

Η κηδεία γίνεται για να διατηρήσουμε μεσα μας τον αγαπημένο άνθρωπο. Τις επενδύσεις τις τοσο σημαντικες, την μνήμη που θα την χρησιμοποιούμε για να θυμόμαστε τα αισθήματα που ανταλλάσαμε, αυτο που εχουμε βάλει μεσα μας απο την σχεση αυτη να διατηρήσουμε. Κλαιμε και θρηνούμε που αυτη η διαδικασία της σχέσης δεν μπορει να εχει συνέχεια, αλλα πρέπει να διαφυλάξουμε τα σημαντικά στοιχεια της σχέσης μεχρι τοτε που συνέβη ο θανατος. Αυτο το σκοπό επιτελεί η κηδεία. Θα μπορούσαμε να πουμε αντί για κηδεία, να πούμε «διατήρηση». Αν δεν σε διατηρήσω μεσα μου, εσενα «μαμα φιγούρα» θα αναγκαστώ να παλινδρομήσω στο συμβιωτικο στάδιο που ζουσα μαζί σου πριν αρχίσω να επενδύω σε σενα ολα αυτα τα σημαντικά πράγματα (δηλαδή θα ψάξω να βρω κάποιον να ζω μεσα απο αυτόν και μονο ετσι θα μπορω να ζησω αλλιως θα αντιμετωπίζω την φρικτή αισθηση οτι θα ειμαι μόνος μου μωρό αφημένο και ετσι αναγκαστικά θα πεθάνω) ή ακόμα και θα γυρίσω πιο πίσω στο αυτιστικο στάδιο όπου ειμαι τελείως μόνος ανήμπορος και που μόνη μου σχέση ειναι ο αδιαμόρφωτος ακόμα εαυτός μου.

Ο ανθρωπος ειναι φτιαγμένος για να μπορει να σχετίζεται. Ο πρώτος χρόνος ζωής ειναι ο σημαντικότερος χρόνος που παίζει τον πιο αποφασιστικό ρόλο σε όλη την ζωη μας μεχρι και το τελος μας. Πάντα ζουμε τις επιδράσεις του. Οταν αγαπάμε, οταν θυμωνουμε, οταν κάνουμε επίθεση, οταν μισούμε, οταν ειμαστε ευχαριστημένοι, οταν απογοητευόμαστε, οταν νιώθουμε ευάλωτοι, οταν εχουμε φαντασιώσεις παντοδυναμίας και επισης όταν αναγκαζόμαστε να έρθουμε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα του θανατου. Στην σκληρή αυτη πραγματικότητα εχουμε την δυνατοτητα της ταφής. Δηλαδή της διατήρησης των σημαντικών στοιχείων της σχέσης τα οποια είχαμε την ευκαιρια να ζησουμε στην σχεση μας με τον αγαπημένο άνθρωπο. Γιαυτο και τρώμε κόλλυβα στις κηδείες. Βάζουμε μεσα μας, όπως ακριβώς το φαγητο, την σχεση που εχουμε με τον άνθρωπο τον αγαπημένο. Κάνουμε μια ενσωμάτωση. Κι αφου ειναι μεσα μας, μπορούμε να τον διατηρήσουμε. Η ενσωμάτωση ειναι η μοναδική άμυνα απέναντι στην τραγική μοίρα. Μια μοίρα αναπόφευκτη.

Όλη αυτη η διαδικασία, πράγματι είναι μία δύσκολη διαδικασία, ομως εξαιρετικά σημαντική. Σας θυμίζω το θεατρικό εργο του Ίρβιν Σο: «θάψτε τους νεκρούς». Εκεί, ειναι φανερές, η δυσφορία και η αναστάτωση οι οποίες προκύπτουν απο την άρνηση των ίδιων των νεκρών να μπουν στους τάφους τους.