Το κύριο χαρακτηριστικό των σωματόμορφων διαταραχων ειναι η επαναληπτική εμφανιση σωματικών συμπτωμάτων μαζι με επίμονα αιτήματα για ιατρικές εξετάσεις παρά τα επανειλημμένα αρνητικά ευρήματα και τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις των γιατρών οτι τα συμπτώματα δεν εχουν σωματική βάση. Εάν πράγματι υπαρχουν οποιεσδήποτε σωματικές διαταραχές, αυτες δεν εξηγούν τη φύση και την έκταση των συμπτωμάτων ή τη δυσφορία και την υπεραπασχόληση του ασθενούς. Ακομα και οταν η εναρξη και η συνέχιση των συμπτωμάτων εχουν στενή σχεση με δυσάρεστα γεγονότα ζωης ή με δυσκολίες και καταστάσεις ενδοψυχικών συγκρούσεων, ο ασθενής συνήθως ανθίσταται στην προσπαθεια να συζητήσει την πιθανότητα ψυχολογικής αιτιολογίας. Αυτο μπορεί να συμβαίνει και στην παρουσία εμφανών καταθλιπτικών και αγχωδών συμπτωμάτων. Ο βαθμός κατανόησης, ο οποίος μπορεί να επιτευχθεί, όσον αφορά την σωματική ή ψυχολογική αιτιολογία των συμπτωμάτων, ειναι συχνά απογοητευτικός και προκαλεί ματαίωση, τόσο στον ασθενη όσο και στον ειδικό.