Ο όρος «μετατραυματικό stress» αφορά εμπειρίες οι οποίες στιγμάτισαν το άτομο σε κάποια φάση της ανάπτυξής του.
Αυτές οι εμπειρίες άφησαν πίσω τους συμπτώματα, καί συνήθως συνδυάστηκαν με άλλα ανοικτά θέματα τα οποία συνήθως αποτελούν τον πυρήνα της προβληματικής. Πρόκειται για μία ψυχολογική κατάσταση η οποία αρχικά θα χρειαστεί στήριξη μέχρι το άτομο από μόνο του να μπορέσει όχι απλά να μιλήσει «για την» εμπειρία αλλά να μιλήσει «την» εμπειρία. Η ψυχοθεραπεία βοηθάει σε αυτό το «μίλημα» αφού στηρίξει πρώτα απ’όλα το συναίσθημα το οποίο συνοδεύει την εμπειρία.
Τα είδη της τραυματικής εμπειρίας
Υπαρχουν ανθρωποι οι οποίοι επέζησαν απο ενα ατυχημα η μια καταστροφή η είδαν με τα ματια τους πράγματα φρικτά π.χ σε πολέμους, η βιωσαν τις συνέπειες φυσικων φαινομένων, η έμαθαν για ενα συνταρακτικό γεγονος πολυ απότομα και ξαφνικά (συνήθως για ενα θάνατο η τραυματισμο), η κακοποιηθηκαν σωματικά η ψυχολογικά, η έζησαν την βία σε διαφορες καταστάσεις π.χ στρατόπεδα συγκέντρωσης, αιχμάλωτοι, απειλη οτι θα θανατωθουν, κτλ.
Αυτοί οι ανθρωποι εχουν να αντιμετωπίσουν flash backs δηλαδή ενθυμούμενοι «βλέπουν» την εμπειρία να «παίζει μεσα στο μυαλό τους» και συναισθήματα πρωτογνωρα αλλα και πρωτογνωρης ποιότητας και έντασης συνοδεύουν την επαναβίωση της εμπειρίας.
Σε πολλές περιπτωσεις οι ανθρωποι για να αντέξουν αυτή την ψυχικη κατάσταση, προσπαθουν ασυνείδητα να διαχωρισουν τον εαυτο τους απο τη εμπειρια και γιαυτο το λόγο βιώνουν τον εαυτο τους σε κάποιες στιγμές ωσαν να μην ειναι εκει, η να εχουν βγει απο το σώμα τους η να παρακολουθούν την εμπειρία σαν παρατηρητές. Οταν αυτοί οι μηχανισμοί αποτυγχάνουν, τοτε βιώνεται ολόκληρη η εμπειρία και ειναι πολυ οδυνηρή. Ενας αλλος μηχανισμός ειναι να αποσυνδέσουν το συναίσθημα απο την εμπειρία και ενώ εχουν την φρικτή εικόνα το συναίσθημα λείπει. Η εμπειρία περιγράφεται σαν μια ιστορία που δεν μπορεί να κινησει κανένα συναίσθημα.
Η βοήθεια του ειδικού στην μετατραυματική προβληματική
Η βοήθεια η οποία πρέπει να εχουν αυτα τα άτομα ειναι και σε φαρμακευτικό και σε ψυχοθεραπευτικο επίπεδο με συνεχή τακτική και εντατική παρακολουθηση. Η βίωση της εμπειρίας/εμπειριών και η ανάλυση της στο ψυχοθεραπευτικο πλαισιο ειναι η μεθοδολογία η οποια ακολουθείται και η οποία ωφελει τελικά το άτομο. Αναμένεται να βιωθούν συναισθήματα θυμου, οργής, βαθιας λύπης, θρήνου, θλίψης και πολυ αργότερα παραίτησης. Αυτα ομως βιωνονται σε ασφαλές περιβαλλον διότι αποδιδονται στην σχεση με τον θεραπευτή και επεξεργάζονται με ψυχαναλυτικη τεχνικη. Αυτα τα συναισθήματα ομως δεν ειναι εύκολο να βιωθουν διότι εχουν πρωτοεμφανιστει με σοκαριστικο τροπο. Κατα κάποιο τροπο «χτύπησαν την συνείδηση». Δεν βιωθηκαν σαν απαράδεκτα για τον ψυχισμο ωστε τελικά να απωθηθούν. Σε περιπτωσεις εξεζητημενων καταστάσεων οπως πρωτοφανούς βιαιότητας και επειδή μπορεί να εμφανιστούν συμπτωματα εμβροντησιας η κατατονικής συμπεριφοράς θα πρέπει να υπαρχει πάντοτε άμεσα η επιλογη της ψυχιατρικής νοσηλειας, γιαυτο και χρειαζεται εντατική παρακολούθηση. Σε ηπιότερες περιπτωσεις με καλές ενδείξεις δηλαδή με καποια εναισθησια (καποια συναισθηματική επαφή με την εμπειρία) η υποστηρικτικη ψυχοθεραπεια ειναι η πρωτη επιλογη.